Groene waterstof is een belangrijk onderdeel van de energietransitie en speelt een cruciale rol in de verduurzaming van verschillende sectoren, zoals de industrie, transport, maar ook in de opslag van hernieuwbare elektriciteit. Nederland, heeft als leider op het gebied van waterstofproductie, de ambitie om een toonaangevende waterstofhub in Europa te worden. In dit artikel gaan we dieper in op wat groene waterstof precies is, hoe het wordt geproduceerd en wat de voordelen zijn in de Nederlandse energietransitie.
Groene waterstof is een vorm van waterstof die wordt geproduceerd met behulp van hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne-energie, windenergie of waterkracht. Om waterstof te produceren wordt er gebruik gemaakt van een proces genaamd ‘elektrolyse’, waarbij water wordt opgesplitst in waterstof en zuurstof. Bij dit proces wordt elektriciteit door water geleid, waardoor de watermoleculen uiteenvallen en waterstofgas vrijkomt.
Een elektrolyse-apparaat bestaat uit twee elektroden, een positieve elektrode (anode) en een negatieve elektrode (kathode), die worden ondergedompeld in water. Wanneer er elektriciteit door het water wordt geleid, worden watermoleculen opgesplitst in waterstofgas en zuurstofgas. Het waterstofgas – of duurzame waterstof – wordt vervolgens opgevangen en opgeslagen voor gebruik als energiebron.
Groene waterstof is een duurzame en schone energiebron, omdat er bij de productie geen fossiele brandstoffen worden gebruikt en geen broeikasgassen worden uitgestoten. Het is een essentieel onderdeel voor het bereiken van een koolstofarme samenleving.
Aan de hand van elektriciteit wordt water opgesplitst in waterstof en zuurstof, maar hoe verloopt dit proces precies? Elektrolyse van water gebeurd in een elektrolysesysteem, wanneer je meerdere van deze systemen hebt spreken we van een elektrolyse-installatie. In een volgend artikel leggen we meer uit over elektrolyse, vormen van elektrolyzers en het rendement van waterstof elektrolyse. Bezoek onze kennisbank voor innovaties, ontwikkelingen en duurzame initiatieven die de toekomst van groene energie vormgeven.
Nederland heeft al een sterke positie op het gebied van waterstofproductie. Volgens recente gegevens van de Rijksoverheid staat Nederland op de tweede plaats (na Duitsland) als producent van grijze waterstof (een variant die ontstaat uit fossiele brandstoffen en daarmee CO2-emissies veroorzaakt) in Europa. Deze positie benadrukt niet alleen de huidige rol van Nederland in de productie van waterstof, maar geeft ook inzicht in het potentieel van het land om een toonaangevende groene waterstofhub in Europa te worden. Binnen de Europese Unie is de ambitie om 40 GW elektrolysecapaciteit te realiseren tegen 2030, waarvan Nederland maar liefst 1/5e voor zijn rekening wil nemen.
In onze huidige energiemix wordt op dit moment ongeveer 20% geleverd in de vorm van elektriciteit en 80% in de vorm van aardgas of vloeibare fossiele brandstof (e.g., benzine, diesel). Door de klimaatdoelstellingen gaat dit komende tijd veranderen. De productie van elektriciteit neemt toe door zonne- en windenergie. Bij toepassingen zoals zwaar transport, hoge temperatuurprocessen in de industrie blijft voorlopig behoefte aan een duurzaam gas. Hier speelt groene waterstof dus een belangrijke rol. Het decentraal produceren van groene waterstof bij industrieën of locaties waar verdere elektrificatie geen mogelijkheid is biedt extra kansen voor bedrijven en zogenoemde hubs. Waterstof kan daarnaast ook een belangrijke rol spelen in een van de grootste energieproblematieken van vandaag, namelijk netcongestie.
Bepaalde toepassingen zijn echter lastig te verduurzamen, denk daarbij aan zwaar transport en hoge temperatuurprocessen in de industrie. Hier kan groene waterstof dus een belangrijke rol gaan spelen. Het decentraal produceren van groene waterstof bij industrieën of locaties waar verdere elektrificatie geen mogelijkheid is biedt extra kansen voor bedrijven en zogenoemde hubs. Waterstof kan daarnaast ook een belangrijke rol spelen in een van de grootste energieproblematieken van vandaag, namelijk netcongestie.
Er is een belangrijke rol weggelegd voor Nederland op het gebied van waterstof en de veranderingen in de energiemix van Nederland. GroenLeven, als voorloper in duurzame energie, zet al op in sinds 2018 in op groenewaterstof. Namelijk met de start van een van de eerste waterstofprojecten in Nederland, genaamd: SinneWetterstof. Een belangrijke stap richting waterstofproductie als een milieuvriendelijk alternatief.
Groene waterstof biedt verschillende voordelen ten opzichte van fossiele energiebronnen:
Zoals eerder benoemd kan groene waterstof worden toegepast in verschillende sectoren, waaronder:
Groene waterstof wordt gezien als een energiebron voor de toekomst. Het speelt een belangrijke rol in de energietransitie naar een duurzame en koolstofarme samenleving. De ontwikkeling van grootschalige groene waterstofproductie en de bijbehorende infrastructuur is essentieel om de volledige potentie van deze energiebron te benutten. Ook de overheid ziet dit in. Daarom is er een doelstelling van 4000MW aan elektrolyse capaciteit in Nederland tegen 2030 en een streefdoel van 8000MW tegen 2032 (Rijksoverheid Nederland, 2024). Momenteel beschikt Nederland over ongeveer 8MW aan opgesteld elektrolyse vermogen.
Om duurzame waterstof op grote schaal te kunnen gebruiken, zijn verdere investeringen en technologische ontwikkelingen nodig. Het is belangrijk om de kosten van groene waterstofproductie te verlagen en de efficiëntie van elektrolyseprocessen te verbeteren, waardoor het steeds competitiever wordt ten opzichte van fossiele brandstoffen zoals grijze waterstof of aardgas.
Met de juiste investeringen, beleidsmaatregelen en samenwerking tussen overheden, industrie en onderzoeksinstituten kan duurzame waterstof een significante rol spelen in het verduurzamen van ons energiesysteem. Groene waterstof is een belangrijk puzzelstuk voor een duurzame toekomst.
