Ga naar homepage
Zoeken

© 2025 groenleven.nl

Peter Paul Weeda, CEO van GroenLeven

Zonne-energie op land als kans

Geplaatst op 31 juli 2023

Grootschalige zonne-energie is de afgelopen 10 jaar hét grote succes van de energietransitie. Inmiddels is Nederland uitgegroeid tot koploper in Europa als het gaat om zonne-energie per inwoner en zijn er vele innovaties uitgerold, zoals zonne-energie op water, zonnecarports en boven fruitteelt. Deze innovaties worden over de hele wereld uitgerold. Aan deze voorspoed lijkt een abrupt einde te komen, omdat er stemmen opgaan om zonne-energie op landbouwgrond ernstig te beperken.

Een dergelijke maatregel zou onbegrijpelijk zijn in een tijd waarin de vraag naar duurzame elektriciteit in rap tempo toeneemt en de ambitie er is om de elektriciteitsproductie in 2035 volledig CO2−vrij te maken, door maximaal in te zetten op de groei van wind- en zonne-energie. En ook de RES-regio’s geven aan dat er nog veel duurzame energie op land nodig is de komende jaren. Deze rem zou dan ook een harde klap voor de Energietransitie zijn.

Zonnepark in Oosterwolde

Zonne-energie op landbouw grond, de feiten

Het landoppervlakte in Nederland exclusief binnen- en buitenwateren bestaat voor 66% uit landbouwgrond. Daarvan wordt op dit moment slechts 0,1% gebruikt voor zonne-energie. Dat komt omdat ongeveer de helft van de zonnepanelen op gebouwen of andere objecten zoals carports belanden. Als we van die 0,1% maximaal 1% maken, kunnen we nog eens 25 gigawatt aan schone elektriciteitsopwek realiseren. Dat is meer zonne-energie dan dat we nu in totaal in heel Nederland hebben. Een gigantische kans voor de energietransitie, op een minimale oppervlakte en samen met de inzet op daken en andere vormen van multifunctioneel ruimtegebruik met zonne-energie, genoeg om onze klimaatdoelen te halen.

Zonne-energie als kans en niet als bedreiging

De discussie over ruimtegebruik verdient dus nuance. En juist zonne-energie op land kan een sleutelrol spelen in het oplossen van de grote uitdagingen die Nederland heeft:

  1. Zonne-energie op landbouwgrond kan, mits goed ingericht en beheerd, bijdragen aan biodiversiteits- en natuurherstel. Sinds 1900 is de biodiversiteit in Nederland namelijk van ruim 40% gedaald tot ongeveer 15%.
  2. Zonne-energie op landbouwgrond geeft agrariërs toekomstperspectief, omdat zij hun inkomsten kunnen diversifiëren: ze oogsten dan tevens de zon. Dat geeft zekerheid, ook omdat meer dan de helft van de agrariërs geen opvolger heeft klaarstaan.
  3. Daarmee kan zonne-energie op landbouwgrond ook een belangrijke rol spelen in de stikstofuitdaging van agrariërs in transitiegebieden.
  4. Daarnaast zitten er grote verschillende in tussen percelen landbouwgrond. Zo kan zonne-energie worden ingezet op minder vruchtbare gronden als verzilte gebieden en oxiderende veenweidegrond, of als bufferzone rondom natuurgebieden.
  5. En last but not least: zonne-energie op landbouwgrond wekt schone elektriciteit op en draagt daarmee bij aan CO2−reductie.
Zonne-energie op land is een gigantische kans voor de energietransitie om onze klimaatdoelen te halen, op een minimale oppervlakte en samen met de inzet op daken en andere vormen van multifunctioneel ruimtegebruik met zonne-energie.
Peter Paul Weeda, CEO GroenLeven

De wereld in en na 2030

Na 2030 moet de helft van de energietransitie nog gerealiseerd worden. Daarnaast is er bijna twee keer zoveel elektriciteit nodig in 2030 dan eerder gedacht, vanwege verhoogde klimaatdoelen, elektrificatie in alle sectoren en groene waterstof. Deze elektriciteit willen we in eigen land duurzaam opwekken, zodat we niet afhankelijk zijn in onze energievoorziening. Qua elektriciteit zetten we massaal in op wind op zee. De verwachting is dat tegen 2030 zo’n 75% van onze elektriciteit van zee komt. Wedden op één paard is gevaarlijk. Want met de snelle groei van wind op zee nemen de veiligheidsrisico’s, van onder andere sabotage, significant toe. Een stabiele en betrouwbare elektriciteitsvoorziening is een diverse elektriciteitsvoorziening. Zonne-energie op land is en blijft dus noodzakelijk.

De energietransitie in het geding

Zonne- en windenergie zijn tot nu toe dé drivers achter de Nederlandse energietransitie. Het zijn bewezen technieken met daarachter volwassen bedrijven die leveren en kunnen blijven leveren. Door landbouwgrond mogelijk uit te sluiten en multifunctioneel ruimtegebruik van zonne-energie onvoldoende te stimuleren zodat deze projecten niet van de grond kunnen komen, wordt deze succesvolle motor van de energietransitie stilgezet. De klimaatdoelen komen hiermee in gevaar en dit staat haaks op de afspraken die gemaakt zijn om de energietransitie juist te versnellen. Die versnelling die juist zo nodig is in deze tijd om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan.

Peter Paul Weeda, CEO GroenLeven

Meer nieuws