De klimaatklif van COP27

Wij maken ons oprecht zorgen over klimaatverandering. De COP27 als klimaatklif: onze wereld staat voor een bijzondere uitdaging waar de toekomst van onze samenleving in een weegschaal hangt van tegenstrijdige eisen. Voor de COP27 klimaattop in Egypte – waar verdeeldheid helaas centraler stond dan saamhorigheid – bestaat er maar een kleine reële kans op snelle verandering.

Op vrijdagochtend 18 november lanceerde vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans een voorstel om in te stemmen met de oprichting van een verlies- en schadefonds. Verlies en schade verwijst naar de negatieve gevolgen van extreme weersomstandigheden op de fysieke en sociale infrastructuur van landen in ontwikkeling, en de financiering die nodig is voor redding en wederopbouw na klimaat gerelateerde rampen.

Cruciale momenten

Op zaterdag 20 november werd de COP afgesloten met een klap van de hamer: dit Sharm el-Sheikh Implementation Plan werd goedgekeurd. Hiermee gaat de belangrijkste doorbraak van de Klimaattop naar de landen die de grootste gevolgen dragen van klimaatverandering, terwijl zij de minste CO2 uitstoten. Ontwikkelingslanden kregen daarmee het verlies- en schadefonds waarvoor zij hadden gevochten – op voorwaarde dat niet alle lasten terechtkomen bij de rijke regeringen. Wie betaalt en wie profiteert is een strijd voor COP28.

In het algemeen eindige de COP27 in mineur. Echte afspraken over het terugdringen van broeikasgassen zijn niet gemaakt, terwijl de EU juist pleitte voor meer actie. Minister van Klimaat Rob Jetten noemde het een “zwaar teleurstellende” klimaattop. Jetten in Nieuwsuur: “Met alle extreme weersomstandigheden van afgelopen jaar, alle klimaatrampen, alle klimaatwetenschappers die alarmerende rapporten hebben gepubliceerd, verwacht je daar bijeen te komen met alle leiders van de wereld die niks anders willen dan echt doorpakken op klimaatactie. Dan is het zwaar teleurstellend dat er geen concrete maatregelen bij zijn gekomen om de opwarming tot 1,5e graad te beperken.”

De weg naar implementatie

“We kwamen uit Parijs, COP21, met een historische overeenkomst die een kader schetste van wat er moet gebeuren, en vorig jaar in Glasgow een overeenkomst over hoe het te doen”, zei Simon Stiell. “COP27 Sharm el-Sheik verschuift ons verder richting implementatie”. Samenwerking is hierin essentieel. Diverse commerciële partijen en de samenkomst van sectoren op de klimaattop in Egypte hebben hun eigen net-zero doelstellingen en business cases aan elkaar voorgelegd. “Dit is de grootste business opportunity van deze tijd”, zegt Pauline op de Beeck, associate director Carbon Trust, in BNR Koplopers. Zij adviseert bedrijven met science based targets richting net zero en heeft afgelopen twee weken op de ‘corporate-site’ van de COP doorgebracht. “Het gaat je uiteindelijk ook een heel veel geld kosten als je geen duurzame doelstellingen stelt.” Eerder rekende het Potsdam Institute for Climate Impact Research al uit dat klimaatverandering beperken minder kost dan niets doen en economen van de New York University dat de kosten van de gevolgen van klimaatverandering oplopen tot 1,44 biljoen euro per jaar. Een andere positieve uitkomst van de COP27 is dat er een nieuwe ISO-standaard is gelanceerd voor deze net-zero doelstellingen. Hiermee worden ook tussentijdse doelen gesteld die nauw opgevolgd moeten worden.

Er is geen tijd te verliezen om de energietransitie te versnellen en klimaatverandering tegen te gaan. Dit is het moment om meters te maken. Groen beleid en innovatie hebben de kracht om wereldwijde schone energie-industrieën op te bouwen. Samenwerking is daarin essentieel.

We hopen volgend jaar in Dubai de tegenstrijdige eisen te laten varen, zodat we samen de weg in slaan naar verdere implementatie.