Er is iets nieuws onder de zon in de fruitwereld: futureproof telen. Het weer verandert, de wereld verandert en verduurzaamt, en de landbouw blijft niet achter. Reden voor Theo Swinkels en Carina Manders van tuinbouwbedrijf De Zijp in Boekel om over te stappen op Agri-PV: zonnepanelen boven gewassen. GroenLeven plaatste samen met Theo een proefopstelling van zonnepanelen boven zijn aardbeien. “Zonne-energie is een goede zaak, daar wil ik aan meewerken”, zegt Theo.
Aardbeienteelt bleek al vroeg de roeping van Theo: als jongen van 14 begon hij al. “Samen met mijn broers plukte ik aardbeien bij een teler in de buurt als bijbaantje. Op een gegeven moment konden we een aantal aardbeienplantjes meekrijgen, die we bij het huis van mijn ouders inplantten wat vervolgens uitgroeide tot een vollegronds tuinbouwbedrijf.” De passie is er nog steeds: Theo is inmiddels al jaren zelfstandig aardbeienteler.
Het weer is over de jaren heen wel veranderd, merkt Theo op. “Aardbeien staan normaal gesproken in de open grond, maar door de warmer wordende zomers en de toename in neerslag én droogte zijn we inmiddels wel genoodzaakt om over te gaan op beschermende teelt. Tegenwoordig worden de aardbeien steeds meer in stellingen verbouwd, die overkapt worden met plastic kappen.”
De kappen beschermen wel, maar heel duurzaam zijn ze niet. En dat terwijl Theo het bedrijf juist graag wil verduurzamen. “Dat we de planten niet meer in de grond verbouwen is wel een stuk milieuvriendelijker. Bij het bestrijden van onkruid en ongedierte bijvoorbeeld, zorg je er op die manier voor dat de gebruikte (biologische) stoffen niet in de grond terecht komen. Ik teel dan ook Planet Proof en heb diverse certificeringen zoals Global Gap. Een plastic kap past daar dus eigenlijk helemaal niet in.”
Tijd voor een duurzaam alternatief dus: zonnepanelen. Samen met GroenLeven installeerde Theo in 2020 een Agri-PV pilotinstallatie boven een deel van zijn aardbeienplanten, om het effect op de gewassen te zien. “We merken steeds meer de gevolgen van de sterke instraling van de zon op de aardbeien. De panelen bleken ideaal om dit iets te verduisteren. Toch merkte ik dat de aardbeien wel meer licht nodig hadden dan ze kregen onder de Agri-PV. Daarom zetten we er nu een opstelling naast met lichtere panelen, zodat we kunnen zien of dat de gulden middenweg biedt tussen oogst en energieopbrengst.”
Het zonne-energieproject van Theo wekt niet alleen energie op, maar ook de interesse van zijn omgeving. “Er is voor onze regio een Regionale Energie Strategie (RES) opgesteld die initiatieven zoals deze stimuleert. Daarom spreekt mijn zonne-energieproject de gemeente en omwonenden aan. Het past immers precies in de strategie: we wekken energie op zonder er extra grond voor in te zetten en zonder dat het een esthetische impact heeft voor omwonenden.”
Duurzame oplossingen als zonnepanelen boven zachtfruit kunnen de fruitteelt een groenere toekomst geven, ziet Theo. “We gaan er met de proefopstelling achter komen welke balans tussen zonnepanelen en fruit het meest lucratief zal zijn. Het is nu nog te vroeg om die conclusie al te trekken. Maar één ding is zeker: veel meer telers zullen hun gewassen meer uit de grond halen en moeten bedekken. Kies je in deze wereld dan nog voor folie? Wellicht kom je dan toch uit bij een dubbelfunctie zoals deze.”
