"Het vergt moed om stappen te ondernemen en te proberen iets bij te dragen aan de oplossing, ondanks dat niet precies weet wat je invloed is."
Aniek Moonen,
Voorzitter Jonge Klimaatbeweging
Zonder moed geen impact
Geplaatst op
22 december 2022
Wie bijdraagt aan oplossingen voor de klimaatcrisis zonder precies te weten welke invloed dat exact heeft, is een moedig mens. Wie ervoor kiest om het bewust anders te doen, is een moedig mens. En die moedige mensen zijn precies wat we nodig hebben om aan een duurzame, leefbare toekomst te bouwen, vindt Aniek Moonen, voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging.
“Er is een groot verschil tussen hoop en moed,” zegt Aniek Moonen. “Hoop is iets inactiefs. Iets van omstandig- en toevalligheden. Iets dat je overkomt. Iets buiten je eigen invloedsfeer. Wie hoop heeft, wacht af. Wie moedig is, neemt het voortouw.”
De Jonge Klimaatbeweging
Moonen (24) is sinds oktober 2021 voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging. De koepelorganisatie vertegenwoordigt zeventig jongerenorganisaties (lokaal, regionaal en nationaal), dat zijn ruim honderdduizend jongeren. Namens hen lobbyt de organisatie voor een ambitieuzer klimaatbeleid én een toekomstbestendige samenwerking.
“Die twee gaan namelijk niet langer zonder elkaar,” stelt Moonen. De Jonge Klimaatbeweging ontwikkelde op basis van jarenlange gesprekken met haar achterban een visiedocument. Hoe willen de generaties van de toekomst dat Nederland eruitziet in 2040? Welk werk wil je doen? Welk eten wil je dat er op je bord ligt? Waar moet dat eten vandaan komen? Hoe wil je reizen? Hoe en wat wil je leren op school? “Op allerlei verschillende thema’s, zoals onderwijs, voeding en economie, stelden we vragen. Met als vertrekpunt en eindbestemming ons visiedocument, want we willen ervoor zorgen dat ons duurzame toekomstbeeld werkelijkheid wordt.”
Zelf was ze een laatbloeier, vertelt Moonen. “Ik kwam vrij laat – voor zover je dat kunt zeggen van een vierentwintigjarige – in aanraking met de klimaatcrisis. Pas op de universiteit leerde ik de eerste feitjes over dat, gechargeerd, de wereld vergaat.” Toen ze in 2018 met eigen ogen de allesverwoestende, meest dodelijke bosbranden ooit in de Amerikaanse staat Californië meemaakte, besloot ze haar leven te wijden aan haar missie. “Dat kwam zó binnen, het was zó intens.” In haar zoektocht naar een organisatie met dezelfde missie waaraan ze zich wilde verbinden, vond ze de Jonge Klimaatbeweging.
Meer dan je denkt
Onder de jongeren die Moonen met haar beweging vertegenwoordigt, heerst er vaak een gevoel van machteloosheid. “Daar worstelen we allemaal mee. We zien hoe slecht het met de wereld, de natuur en de mensen gaat, maar tegelijkertijd rijst de vraag: wat kunnen we zelf doen? Is de impact groot genoeg met vegetarisch eten of niet meer vliegen?”
Aan de andere kant gelooft ze niet in het frame dat de verantwoordelijkheid om de opwarming van de aarde af te remmen bij de politiek en het bedrijfsleven ligt. “Dat is gevaarlijk, want daarmee ga je voorbij aan het feit dat je zelf de politiek in kunt gaan. We hebben het bovendien in zulke gevallen vaak over ‘de burger’, maar die burger kan tegelijkertijd ook manager van een bedrijf zijn en in die rol andere, betere keuzes maken.”
“Iedereen heeft zijn verantwoordelijkheid,” zegt Moonen. “De positieve impact die je als mens kunt maken en die het individu ontstijgt, is groter dan je denkt. Zelden gaat de invloed die je uitoefent niet verder dan alleen jezelf,” stelt ze. “Maar dat moet je wel willen zien. En je moet durven.”
Anders doen vergt moed
Het vergt moed om als organisatie radicaal van koers te veranderen omdat we ons zorgen maken, aldus de voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging.”
Er zijn maar weinig organisaties die het op dit moment echt goed doen. “We hebben jarenlang met oogkleppen op gelopen, voorbijkijkend aan het feit dat ons huidige systeem vooral negatieve impact heeft op onze leefomgeving. Niet alleen als het gaat om de natuur, maar ook als het gaat om hoe we met werknemers omgaan. Het huidige systeem is gebaseerd op uitbuiting. Van natuur én mens.”
Dat zo’n radicale koerswijziging ontzettend moeilijk is, weet Moonen ook. Je verandert niet van de ene op de andere dag een (economisch) systeem. “Maar dat betekent niet dat we er niets aan kunnen en vooral hoeven doen. Juist omdat nog niet veel organisaties het doen, is afstappen van de status quo enorm moedig. Het anders doen dan je concurrenten, omdat je weet dat het op lange termijn de beste oplossing is.”
Wie niet verandert, heeft bovendien een geringe kans op voortbestaan. Wie niet bijdraagt, sterft uit. Simpelweg omdat de generaties van de toekomst niet langer voor die organisaties willen werken of hun producten willen afnemen. “We doen vaak onderzoek onder onze achterban over zulke onderwerpen. Duurzaamheid in al zijn facetten is de doorslaggevende factor. Je kunt best met je hakken in het zand gaan staan, maar dan loop je uiteindelijk zover achter dat je jezelf de markt uit prijst. Heb moed om je organisatie in te zetten als force for good.”
Moonen vindt GroenLeven een tekenend voorbeeld van een organisatie met moed. “GroenLeven doet het bewust anders dan de rest. In het zoeken naar energieoplossingen denken ze op alle manieren outside the box. Als het gaat om meervoudig ruimtegebruik, bijvoorbeeld. In een land als Nederland is de ruimte al zodanig beperkt dat we wel moeten. GroenLeven loopt daarin voorop. Zelfs als ze nog niet zeker weten of iets wel werkt. Niet roekeloos, want GroenLeven denkt er ook nog eens goed over na. Veel obstakels zouden voor anderen een reden zijn geweest om ermee op te houden. GroenLeven is heel dapper.”
Zonder moed geen impact
Nog even terug naar hoop. “Ik heb niet de hoop dat het beter gaat worden.” Dat klinkt misschien hard, maar is voor Moonen wel de realiteit. “De wereld is anders geworden door klimaatverandering en zal daardoor nog verder veranderen. Het is de vraag of dat beter is. Maar dat het nooit meer hetzelfde zal zijn, is een ding dat zeker is.”
Elke graad die we besparen, maakt een wereld van verschil en kan mensenlevens sparen.
Aniek,
Voorzitter Jonge Klimaatbeweging
Waarom zouden we ons dan nog inzetten? “Omdat het onze verantwoordelijkheid is,” stelt Moonen. “We kunnen namelijk nog veel positieve impact maken. Uiteindelijk moet ons doel zijn de opwarming van de aarde te minimaliseren. Elke graad die we besparen, maakt een wereld van verschil en kan mensenlevens sparen.”
Hoe dan ook zal de wereld een hele andere worden dan de wereld waarin we nu leven. Het is aan ons, onze generatiegenoten en de generaties van de toekomst, om ons in te zetten voor een wereld die zo leefbaar mogelijk is, vindt Moonen. “Klimaatverandering maakt ons leven op verschillende manieren moeilijker en zal dat blijven doen. Laten we daarvoor – naast het minimaliseren van de opwarming – samen, met bedrijven als GroenLeven en onze aangesloten jongerenorganisaties, oplossingen bedenken.”
Laten we samen moed tonen.
Groendoen-magazine nu beschikbaar!
Omdat het delen van kennis van groot belang is voor het versnellen van de energietransitie, wordt het Groendoen-magazine landelijk verspreid onder relaties, partners, NGO’s en beleidsmakers op zowel landelijk, regionaal als lokaal niveau. Ook is deze vanaf nu gratis verkrijgbaar via onze kennisbank. Wij wensen u veel leesplezier!
